Θυμάσαι την τελευταία φορά που ξεκίνησες να κάνεις κάτι πολύ σημαντικό για σένα;
Θυμάσαι πώς ένιωθες; Το μόνο πάντως που μάλλον *δεν* ένιωθες, ήταν έτοιμος/έτοιμη.
Είτε ήταν να αναλάβεις ξαφνικά μια νέα θέση ευθύνης, ή να ζητήσεις σε κάποιον/α ένα πρώτο ραντεβού, μάλλον ένιωθες άβολα, εκτός ζώνης ασφαλείας, αν-ετοιμότητα.
Η φωνή μέσα στο κεφάλι μας θέλει να μας κρατήσει «ασφαλείς».
«Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή, δεν είμαι έτοιμη/ος, η οικονομία, η αγορά είναι χάλια, δεν έχω αρκετή εμπειρία, δεν έχω αρκετά χρήματα για να ξεκινήσω, κάτσε πρώτα να…» …
Θα βρει να σου πει 1.002 δικαιολογίες. Να σε πείσει πως «δεν είσαι έτοιμος/η. Η μόνη δύναμη που έχει αυτή η πανούργα, «προστατευτική» φωνή, είναι η δύναμη που τής δίνεις.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Η επιστήμη της ψυχολογίας μάς λέει πως αυτό οφείλεται στην ροπή του ανθρώπου να αποστρέφεται και να αποφεύγει την απώλεια. Δηλαδή, ότι προτιμάμε πολύ περισσότερο να αποφύγουμε το ενδεχόμενο να χάσουμε κάτι, παρά να πάμε προς το ενδεχόμενο να κερδίσουμε κάτι.
Σε έρευνά τους του 1979, οι ψυχολόγοι Amos Tversky και ο παγκοσμίου φήμης Daniel Kahneman, ανέδειξαν για πρώτη φορά τον όρο «αποστροφή απώλειας». Η αποστροφή της απώλειας συνεπάγεται ότι κάποιος λχ που χάνει €50, θα χάσει περισσότερη ικανοποίηση από όση ικανοποίηση το ίδιο άτομο θα κέρδιζε αν απροσδόκητα έβρισκε €50.
Σου ακούγεται τραβηγμένο ή και «τρελό»; Κι όμως. #humanbrain.
Γιατί όταν οι προσδοκίες μας δεν ταιριάζουν με την πραγματικότητα, καθόλου δεν μας αρέσει. Και ακριβώς επειδή δεν μάς αρέσει να μην εκπληρώνονται οι προσδοκίες μας, ..δεν ξεκινάμε καν!
Κάθε πρόοδος όμως ξεκινάει με μια απόφαση να δράσουμε. Όχι με την αίσθηση «ετοιμότητας να δράσουμε». Κι αυτή η πρώτη δράση, μάς κρατάει σε εγρήγορση να συνεχίσουμε.
Ένας καλός τρόπος να τεστάρεις τον εαυτό σου όταν βρίσκεσαι σε τέτοιο κρίσιμο σημείο, είναι να σκεφτείς το εξής: Αν δεν το κάνω τώρα, πώς θα είναι τα πράγματα σε 3, 6, 12 μήνες από τώρα; Πώς θα είναι σε 3, 5 χρόνια από τώρα; Το περίφημο “Regret Minimization Framework” που εφαρμόζουν στην ζωή τους πολλοί άνθρωποι που έχουν καταφέρει πολλά και σημαντικά, μεταξύ των οποίων και ο Jeff Bezos, είναι ένας άριστος μπούσουλας:
Αν δεν το κάνω τώρα, για ποιο πράγμα θα μετανιώσω στο μέλλον;
Σε αφήνω να το σκεφτείς με ένα αγαπημένο μου motto: Better an oops than a what if.
Άντζελα Πανταζή
Mindfulness-based Personal & Organizational Coach
