Τον τελευταίο καιρό, αρκετοί άνθρωποι, ηλικίας 30+ έως 40-κάτι, έτυχε να με ρωτήσουν : Πώς διαχειρίζεσαι το ρίσκο;
Και πιο συγκεκριμένα, πώς καταφέρνεις να μην αφήνεις τον φόβο του να χάσεις αυτό που ήδη έχεις, να εμποδίσει την προσπάθεια γι’ αυτό που θέλεις;
Οι περισσότεροι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι η ανοχή μας στο ρίσκο μειώνεται αναγκαστικά με την ηλικία, καθώς «βολευόμαστε» στα κεκτημένα μας, έχοντας περισσότερα αποκτήματα και προσκολλόμαστε στο όποιο status quo μας.
Μάλλον πρέπει να αποδώσουμε αυτήν την παρόρμηση στους μακρινούς μας προγόνους.
Βάζοντας το ..καπέλο του κοινωνικού επιστήμονα (που δεν κατέχω, παρά μόνο ως χόμπυ), διαβάζω πως η νευροεπιστήμη διαπίστωσε ότι η αποστροφή της απώλειας, ο φόβος δηλαδή του να «χάσουμε» κάτι, προέρχεται από μερικά από τα πιο πρωτόγονα μέρη του εγκεφάλου μας. Είναι λογικό: Αν ο άνθρωπος των σπηλαίων αύξανε με το κυνήγι τα αποθέματά ζώων στην σπηλιά, θα είχαν σωτήριο πλεόνασμα τροφής. Αν όμως όσο έλειπαν στο κυνήγι, η σπηλιά με τα αποθέματά τους λεηλατούνταν από κάποια άλλη φυλή, ή κάποια.. αρκούδα, τότε θα λιμοκτονούσαν μέχρι θανάτου. Εάν αποτύγχαναν στο να προστατευθούν από τον μπελά της στέρησης, θα είχαν σοβαρότερο αντίκτυπο από το να προσπαθούσαν για κάτι –ακόμη- καλύτερο.
Οι καιροί ευτυχώς άλλαξαν και μάλλον έχουμε αρκετή τροφή και λοιπά εφόδια για να βγάλουμε τον χειμώνα.
Πίσω στο ρίσκο λοιπόν. Πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε ρίσκο και κάθε κρίση ανοίγει ένα παράλληλο σύμπαν ευκαιριών. Καμία κρίση, ούτε ο Covid19, δεν αποτελεί εξαίρεση. Στην πραγματικότητα, είναι ίσως πιο επικίνδυνο τώρα να μείνεις ακίνητος στη θέση σου, διότι ο κόσμος εξελίσσεται και προσαρμόζεται γύρω μας με ραγδαίο και πρωτοφανή ρυθμό.
Επομένως, ας σας βγάλουμε από τη ζώνη ασφαλείας σας (προτιμώ αυτόν τον όρο για το περίφημο “comfort zone”), γρονθοκοπώντας τα κορυφαία ψέματα που λέμε στον εαυτό μας όταν φτάνουμε περί τα 35+..:
«Πρέπει να φοράω αθλητικά και hoodie για να ξεκινήσω μια start-up / κάτι δικό μου»: Η μέση ηλικία ενός ιδρυτή για πρώτη φορά είναι τα 40! Γιατί; Δείτε παρακάτω.
Ναι, η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών επιβραδύνεται με την ηλικία, αλλά αυτό αντισταθμίζεται με καλύτερες δεξιότητες αναγνώρισης μοτίβων, λόγω εμπειρίας. Έχετε δει αρκετά, κάνατε αρκετά λάθη, ταπεινωθήκατε από ένα άδοξο τέλος στην «σχέση των ονείρων σας», ξεπεράσατε μια ασθένεια, χτυπηθήκατε αλύπητα από την οικονομική ύφεση. Ξέρετε τι έχει μεγαλύτερη σημασία και τι δεν πρέπει να κάνετε. Λαμβάνετε πια καλύτερες αποφάσεις – απλά ίσως χρειάζεστε λίγα επιπλέον δευτερόλεπτα για να τις πάρετε. Και;; Το ποσοστό ορθότερων κρίσεων θα αντισταθμίσει με το παραπάνω την καθυστέρηση χρόνου.
«Έχω παιδιά τώρα. Πρέπει να τα βάλω πρώτα»: Ακριβώς! Ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι δεν θα έκανα για τα παιδιά μου; Μάλλον τίποτα. Δεν υπάρχει πιο ισχυρή κινητήρια δύναμη στον κόσμο από το να αγωνίζεσαι για το μέλλον των παιδιών (σου) και αυτή η δύναμη είναι ισχυρότερη από έναν/μία 20χρονη/ο, που θέλει να κατακτήσει τον κόσμο ή το.. Instagram. Είναι άκρως παρακινητικό να ξέρεις πως προσπαθείς για το καλύτερο δυνατό και αυτό θα έχει αντίκτυπο σε επόμενη γενιά.
«Χρειάζομαι ασφάλεια και σταθερότητα σε αυτό το σημείο στη ζωή μου» : Αυτός είναι ο μεγαλύτερος μύθος όλων. Εδώ είναι η σκληρή αλήθεια, κρατηθείτε : ΠΟΤΕ δεν είστε ασφαλείς. Ποτέ, σε τίποτα. Γνωρίζω ανθρώπους που εργάστηκαν σε μια εταιρεία για 30 χρόνια μόνο και μόνο για τα προς το ζην, κοιτώντας μονίμως ένα ρολόι.. και χωρίς κάποια ιδιαίτερη αναγνώριση της αφοσίωσης και της προσπάθειάς τους. Η «ασφάλεια που χρειαζόμαστε» είναι απλά μια κοινωνική ρύθμιση. Αν καταφέρετε να μην σταματήσετε ποτέ να εξελίσσεστε και να αναπτύσσεστε, δεν έχετε ανάγκη καμία «ασφάλεια» και δεν σάς αγγίζουν οι «απειλές».
Σας μιλάω και εκ πείρας, σε οποιαδήποτε φάση, σε οποιαδήποτε ηλικία, οποτεδήποτε, με την κρίση σας οξυμένη πια από την εμπειρία, βουτήξτε στην ευκαιρία για κάτι καλύτερο. Φορέστε σωσίβιο αν χρειαστεί. Aλλά βουτήξτε.
Άντζελα Πανταζή
Mindfulness-based Personal & Organizational Coach
