Ο Mahatma Gandhi, έλεγε: «Οι υπερβολικοί έπαινοι προσβάλλουν. Είσαι αναγκασμένος να πεις πως δεν τους αξίζεις.».
Εκτός αυτού, σύμφωνα με έρευνες του πανεπιστημίου του Stanford, ο συνεχής έπαινος μειώνει το δείκτη ευφυΐας.
Όμως, για να αποκτήσεις νοοτροπία νικητή είναι σημαντικό να επαινείς τον εαυτό σου. Και δεν εννοώ, μόνο, για τις επιτυχίες του. Να τον επαινείς και στις αποτυχίες. Αλλά, με τον κατάλληλο τρόπο και στις δύο περιπτώσεις.
Έχουμε πολλούς λόγους για να επιδοκιμάσουμε τον εαυτό μας σε μία επιτυχία. Σε μία νίκη. Κατά συνέπεια, μετά από μία διάκριση μπορούμε να εγκωμιάσουμε τον εαυτό μας για:
α. το αποτέλεσμα,
β. την προσπάθεια ή και
γ. την ευελιξία.
Επαινώντας τον εαυτό μας (ή και κάποιον άλλο) για το αποτέλεσμα, ουσιαστικά του δημιουργούμε, υποσυνείδητα, άγχος για την επόμενη φορά. Αν εξήραμε την επίδοσή μας στο διαγώνισμα επειδή καταφέραμε να πάρουμε άριστα, είναι σαν να λέμε ότι την επόμενη φορά εάν δεν πάρουμε τον αντίστοιχο βαθμό, θα πρόκειται για αποτυχία. Σε περίπτωση που επαινείς τον εαυτό σου που βγήκε στην πρώτη τριάδα και μόνο για αυτό, συνειδητά ή ασυνείδητα, λες ότι κάτι λιγότερο είναι αποτυχία.
Δε λέω να μην πανηγυρίζουμε τη νίκη μας, την επίδοσή μας. Κάθε άλλο. Να τη χαρούμε με την καρδιά μας. Αλλά, εάν μείνουμε μόνο σε αυτό, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να προσδώσουμε άγχος για την επόμενη φορά.
Τι να κάνεις, λοιπόν;
Να επαινέσεις τον εαυτό σου για την προσπάθεια. Επειδή, όλο το Σαββατοκύριακο έμεινες στο σπίτι για να μελετήσεις. Ή επειδή το τελευταίο εξάμηνο, ακολούθησες καθημερινό πρόγραμμα διατροφής και γυμναζόσουν πέντε φορές την εβδομάδα. Δεν είναι αξιέπαινο, αυτό; Και ανεξάρτητα, ίσως, από το αποτέλεσμα.
Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε να (μας) κινητοποιήσουμε για την επόμενη φορά. Να περάσει στη νοοτροπία μας, ότι εάν υπάρχει προσπάθεια – και σε συνδυασμό με κάποιες άλλες ικανότητες και χαρακτηριστικά – το αποτέλεσμα θα έρθει. Και είμαστε άξιοι συγχαρητηρίων για αυτό.
Ωστόσο, το εύλογο ερώτημα που έγκειται εδώ, είναι: «Αρκεί, πάντα, η προσπάθεια;».
Η απάντηση είναι όχι. Σίγουρα όχι. Ίσως να μελετάς με συνέπεια για πάρα πολύ καιρό και να μην είναι αρκετό. Και δεν εννοώ να αποτύχεις μία φορά. Αυτό δεν είναι, καν, θέμα. Εννοώ να αποτυγχάνεις κατ’ εξακολούθηση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, δε χρειάζεται να τα βάλεις με τον εαυτό σου. Και εδώ αξίζεις τα εύσημα. Όμως, θα χρειαστεί να κάνεις κάτι διαφορετικό, να αλλάξεις δρόμο, να έχεις ευελιξία. Πιθανώς, η επιτυχία να είναι πολύ κοντά.
Για αυτό να επαινείς τον εαυτό σου, εάν όταν έγραφες το διαγώνισμα, προσπέρασες μία ερώτηση που δεν ήξερες και έπειτα επανήλθες. Να επαινείς τον εαυτό σου, εφόσον μετά από τρεις εξεταστικές κατάλαβες ότι μπορείς να βρεις καλύτερο τρόπο μελέτης και τον άλλαξες.
Και να το κάνεις για την ευελιξία και το καθαρό μυαλό που επέδειξες. Και αυτά αξίζουν επαίνων.
Εξάλλου, όπως λέει και ο Zig Ziglar: «Αν δεν βλέπεις τον εαυτό σου σαν πετυχημένο, δεν μπορείς να αποδώσεις σαν πετυχημένος.».
Νίκος Γιαννακόπουλος
PhD Candidate in Marketing – University of Piraeus
Public Speaking Coach – theSPEAKERS
