Εάν βγούμε στο δρόμο και ρωτήσουμε εκατό περαστικούς για το τι εστί άγχος το πιο πιθανό είναι να λάβουμε εκατό διαφορετικές απαντήσεις. Γιατί πολύ απλά ο καθένας μας ερμηνεύει την έννοια του άγχους βασιζόμενος στις αναμνήσεις και στις εμπειρίες που έχει στη ζωή του.
Γνωρίζουμε πως το άγχος διαθέτει πολλές εκδοχές και πως μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να μας βοηθά ακόμα και στο να γινόμαστε πιο παραγωγικοί και πιο δημιουργικοί και αυτό είναι η θετική του εκδοχή. Υπάρχει όμως και η αρνητική, αυτή που βιώνει η πλειοψηφία των ανθρώπων που ταλαιπωρείται από άγχος και στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτό είναι χρόνιο.
Το άγχος προκύπτει από έναν πολύ πρωτόγονο μηχανισμό, που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των εκατομμυρίων ετών της εξέλιξής μας. Για τον λόγο αυτό, δεν βιώνουν μόνο οι άνθρωποι αγχογόνες καταστάσεις, αλλά και τα ζώα (για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους).
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πέντε επιπτώσεις που έχει το άγχος στην καθημερινότητά μας και οι οποίες μας εμποδίζουν απ’ το να είμαστε πιο ισορροπημένοι.
Διαρκής αναστάτωση
Είναι δεδομένο πως κάθε φορά που βιώνουμε άγχος πρόκειται για ένα συναίσθημα το οποίο δεν είναι ευχάριστο. Μπορεί στις περισσότερες των περιπτώσεων να το διαχειριζόμαστε ήρεμα και να προσπαθούμε να το ελέγξουμε όμως ακόμα και όταν το κοντρολάρουμε αυτό εμποδίζει τον ψυχισμό μας να νιώσει ηρεμία με αποτέλεσμα να νιώθουμε μία συνεχόμενη εσωτερική αναστάτωση. Αυτή η αναστάτωση προκύπτει από το γεγονός της έλειψης ελέγχου που μας δημιουργεί το άγχος. Εκτός αυτού, πέραν της αναστάτωσης πολλές φορές προκύπτει και το αίσθημα της ανικανότητας.
Αρνητικές σκέψεις
Η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου είναι ένα σύνηθες φαινόμενο όταν έχουμε άγχος γιατί αυτό πυροδοτεί αρνητικές σκέψεις οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν τα συναισθήματά μας και μας κάνουν να νιώθουμε αδύναμοι και στεναχωρημένοι με συνέπεια το άγχος να αυξάνεται και να επιβεβαιώνεται αυτός ο φαύλος κύκλος.
Επιβεβλημένη ανικανότητα
Μία ακόμα συνέπεια του άγχους είναι η μαθημένη ανικανότητα. Είναι η αίσθηση που έχουμε ότι δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτα στη ζωή μας και πως είμαστε ανίκανοι και ανίσχυροι. Όταν ταλαιπωρούμαστε από άγχος τότε μπορεί να αναπτύξουμε τέτοιες σκέψεις οι οποίες μας κάνουν να νιώθουμε δυσφορία και αβεβαιότητα.
Ευερεθιστότητα
Η ευερεθιστότητα είναι μία ακόμα συνέπεια του άγχους και πρόκειται για τη μείωση της δυνατότητας αντίδρασης σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; ότι ενοχλούμαστε με το παραμικρό και πολλές φορές χωρίς καν να υπάρχει λόγος. Αυτό είναι αποτέλεσμα είτε της συναισθηματικής/σωματικής εξάντλησης είτε της αίσθησης ότι δεν έχουμε την ίδια υπομονή για να αντιδρούμε ήρεμα.
Ξεσπάσματα
Όπως αναφέρει και ο Gil-Monte η εξουθένωση είναι η απάντηση στο χρόνιο άγχος. Το άγχος και ιδιαίτερα το χρόνιο μπορεί να μας οδηγήσει σε ξεσπάσματα εξαιτίας της εξουθένωσης που μας δημιουργεί. Αυτή η εξουθένωση είναι ένα πακέτο το οποίο περιλαμβάνει την έλλειψη ενέργειας, την υπερφόρτωση, την ευερεθιστότητα, την αδυναμία συγκέντρωσης κ.α. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να γνωρίζουμε πως σε αυτές τις περιπτώσεις η ψυχοθεραπεία βοηθά αρκετά όπως και η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Νίκος Βόπης
Ph.D. in Modern Psychology at Yale University
NLP-CHA Master /Mind Trainer theSPEAKERS