Ένας νέος όρος που έχει κάνει την εμφάνισή του στους κύκλους της ψυχικής υγείας είναι αυτός της χαιροφοβίας. Ποιος ακριβώς είναι όμως αυτός ο αόρατος “εχθρός” που η ανθρώπινη φύση καλείται να αντιμετωπίσει;
Χαιροφοβία ονομάζεται η φοβία του να είναι κανείς χαρούμενος και ευτυχισμένος. Αυτό σε πρώτη σκέψη ακούγεται κάπως αντιφατικό καθώς στον Δυτικό κόσμο η προσωπική ευτυχία είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγαθά για τα οποία πασχίζουν οι άνθρωποι και όλοι λίγο πολύ αυτό κυνηγούν σε όλη τους τη ζωή.
Παρ’ όλα αυτά, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία “εισαγόμενη” φοβία η οποία ξεκίνησε να καλλιεργείται στον Δυτικό κόσμο τα τελευταία χρόνια αλλά έχει τις ρίζες της στην ανατολική κουλτούρα και μάλιστα είναι βαθιά ριζωμένη σε χώρες όπως η Κίνα, το Ιράν, η Νέα Ζηλανδία και άλλες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως οι άνθρωποι στο Ιράν έχουν και ένα ρητό το οποίο λέει πως “το να γελάει κανείς δυνατά με όλη του την ψυχή ξυπνάει την δυστυχία”. Μην το πάμε και πολύ μακριά… Εδώ στην Ελλάδα όταν γελάμε με κάτι πολύ έντονα δεν λέμε στη συνέχεια “μπα σε καλό μας…”; Μία πρόχειρη μετάφραση της προηγούμενης φράσης είναι κι αυτή.
Η επιστημονική κοινότητα έχει αρχίσει να τοποθετεί την χαιροφοβία στις αγχώδεις διαταραχές. Αυτό γιατί το άγχος συσχετίζεται με τη συμμετοχή των ανθρώπων σε δραστηριότητες που δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν θετικά συναισθήματα. Βέβαια το να πάσχει κάποιος από χαιροφοβία δεν σημαίνει πως αυτόματα είναι και δυστυχής.
Πώς προκύπτει σε έναν άνθρωπο όμως αυτού του είδους η φοβία;
Συνήθως τέτοια συμπτώματα εμφανίζονται στους ανθρώπους μετά από ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός είτε ψυχικό είτε σωματικό. Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι έχουν την πεποίθηση ότι μετά από ένα πολύ ευχάριστο γεγονός έπεται ένα άσχημο γεγονός ή μια περίοδος δυστυχίας. Έτσι, προκειμένου να αποφύγουν αυτή τη δυσάρεστη περίοδο αυτό που κάνουν είναι να υποτιμούν το ευχάριστο γεγονός που τους συμβαίνει ή να το μειώνουν και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη.
Για να μπορέσει λοιπόν ένας άνθρωπος να απαλλαχθεί από αυτό το μοτίβο θα πρέπει να ακολουθήσει το δρόμο της ψυχοθεραπείας. Ένα μοντέλο που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχές είναι το CBT (cognitive behavioral therapy), το οποίο εστιάζει στις δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Ένας άλλος τρόπος προσέγγισης είναι κάποιες τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός. Τέλος, ένας τρίτος τρόπος, κάπως πιο ευθύς, είναι η έκθεση αυτού του ανθρώπου σε καταστάσεις και συνθήκες που του δημιουργούν το αίσθημα της χαράς για να διαπιστώσει έμπρακτα ότι το να περνάει καλά δεν σημαίνει πως απαραίτητα θα ακολουθήσει κάτι κακό.
Εντοπίστε εάν έχετε μία τέτοια συμπεριφορά και σκεφθείτε ποια από τις λύσεις ταιριάζει περισσότερο σε εσάς γιατί η ζωή είναι μικρή για να μην εμπεριέχει το αίσθημα της ευτυχίας και να το αντικαθιστά με το αίσθημα του φόβου και του πόνου.
